Nieuws

EEN MEMORABELE AVOND

De ode die woensdagavond 11 juli gebracht werd door Celeste Liberty uit Papendrecht en Frank Krake uit Hengelo aan het non-fictieve relaas De laatste getuige, was toegankelijk en indrukwekkend. De redactie vroeg Piet Kaptein, bestuurslid van de Culturele Raad Papendrecht, een dag later om een reactie.

Piet Kaptein: ‘Meer dan zestig bezoekers waren in de speakers corner van de plaatselijk bibliotheek aan de Veerweg present om de onder auspiciën van de CRP georganiseerde lofzang op de bestseller De laatste getuige met ondertitel ‘De man die drie concentratiekampen en een grote scheepsramp overleefde’ te beleven.  De auteur Frank Krake, tevens directeur van uitgeverij Achtbaan, gaf in woord en beeld een bevlogen verslag van het schrijfproces  en over de inhoud van zijn boek dat al veertien weken hoog op de verkooplijsten prijkt. De singer songwriter Celeste Liberty zorgde voor muzikale intermezzo’s met als hoogtepunt de song ‘Brand New’, die een eerbetoon is aan de hoofdpersoon Wim Aloserij.

Krake ontmoette Aloserij een jaar terug tijdens een contactdag van de Vriendenkring van het voormalige concentratiekamp Neuengamme. Na afloop kwam hij in gesprek met een vitale heer op leeftijd, Aloserij, wiens verhaal hem niet meer losliet. ‘De laatste getuige’ is nu het resultaat, dat tot stand kwam na tientallen gesprekken, literatuuronderzoek, speurwerk bij o.a. het NIOD en verdere research. Het bleek dat de herinneringen van de in 1923 geboren Wim Aloserij naadloos aansloten bij de gepasseerde werkelijkheid in met name de Tweede Wereldoorlog. Decennialang had hij tegenover zijn huisgenoten gezwegen over zijn verleden in de kampen Amersfoort, Husum, Neuengamme en op het door de RAF gebombardeerde  cruiseschip Cap Arcona in de Lübecker Bocht, vandaar dat wij als lezers echt dankbaar mogen zijn voor het bestaan van De laatste getuige.

Het gaat niet aan dat ik met u een verkennend tocht maak door het boek. dat voorin de opdracht kent ‘Voor Jo’, de twee jaar oudere zus van Wim. Krake memoreerde dat beiden met elkaar op het tijdstip van eerste publicatie een leeftijd bereikt hadden van 190 jaar. Overigens, Aloserij verliet voorbije 2 mei in zijn slaap het  leven, vlak voor de Nationale Herdenking in de Nieuwe Kerk in Amsterdam waarbij hij het woord zou voeren. Krake verving hem die avond en had het naar eigen zeggen daar heel moeilijk mee. Wat mij persoonlijk bij zal blijven van het referaat van Krake is dat Aloserij ondanks alle oorlogswee niet getraumatiseerd werd, hetgeen te danken is aan zijn vrouw Miep, zijn dokter Dasberg en zijn geloofsovertuiging als Jehovagetuige. Wat ik ook vermeldenswaard vind, is dat Krake genuanceerd over de jaren van oorlog schrijft: zo meldt hij dat Wim Aloserij het slachtoffer werd van Nederlandse premiejagers, dat hij geholpen werd door een NSB-burgemeester en door een SS-bewaker en dat in Duitsland een einde is gekomen aan de idee van ‘wir haben es nicht gewusst’. En ook te melden is dat De laatste getuige bijna 30.000 keer over de toonbank ging en dat het er dik inzit dat het via een literaire agent een Duitstalige versie gaat kennen.

De voorzitter van de CRP, Joke Boer, dankte aan het slot van de wel heel bijzondere avond, die ook bijgewoond werd door wethouder Kees de Ruijter,  Frank Krake en Celeste Liberty voor hun grandioze inbreng, die getuigde van grote betrokkenheid bij het wel en wee van Wim Aloserij. Terwijl Celeste haar songs met gitaar door de bieb liet zweven, vormde zich een lange rij voor het tafeltje met exemplaren van De laatste getuige, waarachter de schrijver verkocht en signeerde.
 
 
 

MIDZOMER-BOEKENMARKT BIJ EXCELSIOR OP 20 EN 21 JULI A.S.

Op vrijdag 20 juli en zaterdag 21 juli as. vindt weer de Midzomer-boekenmarkt plaats in het verenigingsgebouw van Excelsior Papendrecht; de grootste indoor boekenmarkt van de regio.

Het aanbod is heel divers; prachtige (streek)romans en thrillers, reisverhalen, kinderboeken, stripboeken, Engelstalige boeken en ook LP’s, CD’s en DVD’s. Zowel boeken voor de vakantie als DVD’s voor regenachtige vakantiedagen. De boekenmarkt is op vrijdag 20 juli toegankelijk van 15.00 tot 21.00 uur en op zaterdag 21 juli van 09.00 tot 12.30 uur.

Liefhebbers kunnen vrijblijvend rondkijken en Excelsior biedt de bezoekers de mogelijkheid tussendoor een kop koffie/thee of wat fris te kopen en een praatje te maken aan de gezellige bar in het verenigingsgebouw, Rembrandtlaan 206 (ingang via schoolpleinzijde).

NIEUWE EXPOSITIE IN BIBLIOTHEEK PAPENDRECHT

LITERATUURCURSUS BIJ VOLKSUNIVERSITEIT I.S.M. SECTIE LETTEREN

De sectie Letteren van de St. Culturele Raad Papendrecht organiseert in samenwerking met de Volksuniversiteit Papendrecht een literatuurcursus. Deze cursus wordt gegeven door Liesje Schreuders (1979). Schreuders is literatuurdocent en schrijver. Ze studeerde cum laude af in literatuurwetenschap aan de UvA en behaalde daarna een master in culturele antropologie en sociologie der niet-westerse samenlevingen. Ze studeerde Italiaans in Rome en was tot 2013 hoofdredacteur van Arabesken, het tijdschrift van het Louis Couperus Genootschap. Sinds 2016 is zij columnist van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, zie www.mijnedlet.nl.

Overspel-literatuur
Seks, huwelijk en een snel veranderende  maatschappij. Drie thema's die in de negentiende-eeuwse 'overspel'-literatuur bij elkaar komen. De beste romanschrijvers van Europa waagden zich eraan, elk op zijn eigen manier. Interessant genoeg concentreerden de (mannelijke) schrijvers zich daarbij op het overspel van vrouwelijke personages, die zij in hun werk alle aandacht gaven. Madame Bovary, Anna Karenina, Constance van der Welcke, Effi Briest om er maar een paar te noemen.

In deze vierdelige cursus leert u hoe en waarom overspel zo'n belangrijk thema werd. In vier lessen passeren verschillende klassieke meesterwerken uit de wereldliteratuur de revue. We beginnen met een overzichtscollege waarin het thema wordt uitgelegd aan de hand van verschillende werken en citaten. Ook de historische achtergrond komt daarbij uitgebreid aan bod. Daarna volgen drie colleges rond drie klassieke meesterwerken: Madame Bovary van Flaubert, Anna Karenina van Tolstoj en De boeken der kleine zielen van Louis Couperus.

Lees mee, geniet mee van deze prachtige boeken en leer intussen over de negentiende-eeuwse maatschappij met al haar tegenstellingen en conflicten. De cursus bestaat uit vier lessen van twee uur en start op 29 september 2018, daarna eens per twee weken telkens van 14.00 uur - 16.00 uur. De kosten voor deze cursus bedragen € 80,00. U kunt zich aanmelden via de website van VU www.vupapendrecht.nl.
 

LITERAIRE EN MUZIKALE ODE

Woensdagavond 11 juli 2018 maken in de Papendrechtse bibliotheek aan de Veerweg onder auspiciën van de Culturele Raad Papendrecht een auteur van naam en faam en een singer-songwriter van grote allure en expressie hun opwachting. Het gaat om Frank Krake, die zich recent onderscheidde met zijn non-fictieve werk De laatste getuige en om Celeste Liberty, die zich als 21-jarige bij haar luisterliedjes laat inspireren door artiesten als Bob Dylan en James Taylor. Wij vroegen Piet Kaptein, bestuurslid van de CRP, om een toelichting.

Piet Kaptein: ‘Wat weken terug las ik het boek De laatste getuige van de hand van Frank Krake en het prachtig verzorgde levensverhaal van Wim Aloserij met als ondertitel ‘De man die drie concentratiekampen en een grote scheepsramp overleefde’ boeide mij van meet tot finish. De talrijke authentieke foto’s en de over 392 bladzijden verdeelde woorden en zinnen hadden mij in de ban. Niet alleen door de indrukwekkende en informatieve beelden en door het toegankelijke en tintelende proza, maar vooral door het thema dat een indringend levensverhaal behelst. Krake liet in vele sessies Aloserij aan het woord en bracht het door hem gezegde via zijn uitgeverij De Achtbaan op papier. Het voor hem bemoedigende resultaat was dat De laatste getuige wekenlang in de top 10 van de bestsellerlijsten stond. De lezers hadden ontdekt dat het naar vorm en naar inhoud om een waardevol werk ging, dat de getuigenis is van de laatste overlevende van de verschrikkelijke rampspoed in de Tweede Wereldoorlog. Heel bijzonder is dat Wim Aloserij op de dag voor de Nationale Herdenking in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, waarbij als 94-jarige het woord zou voeren, in zijn slaap kwam te overlijden.

Het gaat niet aan dat ik u een korte samenvatting van de inhoud van het over 28  hoofdstukken verdeelde De laatste getuige geef. Ik zou het gras voor de voeten van Krake wegmaaien. Ook verwoord ik niet de grandioze performance van de Papendrechtse Liberty die haar liedjes met zang en gitaar door de speech van Krake weeft en met hem landelijk op tour vanaf april was om diens boek te promoten. Overigens, mocht ik vorig voorjaar haar zangtalenten live in de bieb beleven tijdens de door de CRP en RTV Papendrecht gebrachte manifestatie Rembrandtlaan – Ontmoeting met kunstenaars. Ik volsta mijn introductie met een fragment uit het Voorwoord van de politicus Sybrand van Haersma Buma en de tekst op de site van de uitgever.

Sybrand Buma: ‘Wim Aloserij overleefde de hel van Neuengamme en ook nog als een van de weinigen de ramp met de Cap Arcona in de Lübecker Bocht. Die ramp behoort tot een van de meest dramatische gebeurtenissen in de laatste oorlogsdagen. Bij Wim staan de gebeurtenissen bijna driekwart eeuw later onuitwisbaar in zijn geheugen gegrift. Ontelbaar zijn de wreedheden die hij in de maanden daarvoor moest zien en vaak zelf ondergaan. Zijn getuigenis laat zien dat de scheidslijn tussen goed en fout niet samenviel met de grens tussen Nederland en Duitsland. Dat is de andere belangrijke les uit dit boek. De oorlog kende net zoo goed Duitse slachtoffers als Nederlandse daders. Beiden komen in het boek voor. En in beide landen is een hele generatie getekend door de oorlog.

De laatste getuige is net zo goed een monument voor de slachtoffers van de naziterreur als de Gedenkstatte Neuengamme. Het is een monument voor de generatie die een leven lang met de herinneringen moest leven. En het is een monument voor Wim Aloserij zelf, die de hel overleeft, en die het moedige besluit nam om meer dan zeventig jaar later zijn verhaal te vertellen.’ Achtbaan: ‘Wim Alosery (1923-2018) zwerft als kleine jongen door de straten van Kattenburg in Amsterdam om uit de handen van zijn drinkende stiefvader te blijven. Daar leert hij te overleven en ontwikkelt hij eigenschappen die tien jaar later zijn leven zullen redden. Liggend op het dak van een rijdende trein ontvlucht hij de verplichte Arbeitseinsatz in Duitsland. Hij duikt onder bij een boer in West-Friesland en schuilt maandenlang in een kist onder de grond, tot hij bij een razzia wordt opgepakt. Na een verblijf in het beruchte Gestapo-hoofdkwartier in de Euterpestraat en het Huis van Bewaring aan de Weteringschans, wordt hij opgesloten in Kamp Amersfoort. Na enkele weken gaat hij op transport naar een relatief onbekend concentratiekamp in Duitsland: Neuengamme, bij Hamburg. Hij weet te overleven door zijn inventiviteit, levenskracht en wat hij op Kattenburg leerde.
Neuengamme is het kamp waar de meeste niet-Joodse Nederlanders worden vermoord. Maar niet door het gebruik van gaskamers.

In het hoofdkamp en de Aussenlager, de buitenkampen, is het motto: Vernichtung durch Arbeit - vernietiging door arbeid. Wim wordt tewerkgesteld in Husum, bij het onmenselijk zware graafcommando voor antitankgrachten in Noord-Duitsland. Enkele dagen voor de bevrijding komt hij na een gruwelijke tocht met zevenduizend medegevangenen op de luxe oceaanstomer Cap Arcona terecht, in de baai van Lübeck en op twee kilometer van de kust. De bevrijding is nabij. Terwijl de geallieerden het Duitse leger op de wal tot overgave dwingen voeren jachtvliegtuigen van de RAF bombardementen uit op de schepen die in de baai voor anker liggen. Drie daarvan, waaronder de Cap Arcona, worden vol getroffen. De gevangenen zitten benedendeks als ratten in de val. Op wonderbaarlijke wijze weet Wim het inferno te ontvluchten. Totaal uitgeput bereikt hij de wal, aan de goede kant van de baai. Waldemar Nods, de vader van Sonny Boy, zit op hetzelfde schip. Ook hij weet te ontkomen, maar wordt op het strand alsnog door jongens van de Hitlerjugend vermoord. Wim heeft meer geluk. Met niet meer dan vierhonderd andere gevangenen overleeft hij één van de grootste scheepsrampen aller tijden. Op 94-jarige leeftijd is Wim de laatste overlevende die dit nog kan navertellen. Daarvoor moet hij na de oorlog eerst afrekenen met zijn kampsyndroom. Dat lukt hem mede met de hulp van zijn vrouw. Hij wordt niet zuur, cynisch en haatdragend, maar omarmt tot op de dag van vandaag vol positivisme het leven, de liefde voor de mens en de vrijheid. Nu vertelt hij ons eindelijk zijn hele verhaal, als laatste overlevende van drie kampen en een scheepsramp met vier keer zoveel slachtoffers als bij de Titanic. Als de laatste getuige!’

De bijeenkomst van de CRP is op 11 juli en begint om 20.00 uur in de bieb waarbij de zaal open is vanaf 19.30 uur. Kaarten zijn voor 2,50 euro te koop aan de balie. Krake heeft aangegeven dat hij bij meer dan 25 belangstellenden vanuit Hengelo naar Papendrecht komt. Het zou gênant zijn wanneer dat niet lukte. 
 

ZOMERAVONDCONCERT EXCELSIOR PAPENDRECHT OP 6 JULI A.S.

Excelsior Papendrecht zal op vrijdag 6 juli a.s. een Zomeravondconcert verzorgen in samenwerking met Stichting Dorpsbehoud Papendrecht. De karakteristieke muziektent van Dorpsbehoud aan de Eilandstraat zal voor dit bijzondere concert als podium dienen. Alle groepen van Excelsior laten van zich horen in een eigentijds, non-stop en avondvullend programma: het Orkest, het SMS Orkest, Klein Orkest, Saxofoon Orkest, de Slagwerkgroep en Junior Slagwerkgroep en als klap op de vuurpijl de première van de Steelband! Medewerking wordt verleend door Papendrechts Singer/Songwriter Francesco Daniel.

Het publiek kan tijdens het concert, dat informeel van opzet is, genieten van de aanwezige ‘koek en zopie’, verzorgd door Stichting Dorpsbehoud. Er is een beperkt aantal zitplaatsen beschikbaar.

Het Zomeravondconcert is vanaf 19.00 uur en de toegang is gratis.